31 Mart soyqırımının 104-cü ildönümü ilə
əlaqədar Xocalı Rayon Mədəniyyət Evində dəyirmi masa keçirildi. Anım
mərasimində Xocalı  Rayon İcra
Hakimiyyəti başçısının müavini Lamiyə Qarayeva, icra hakimiyyətinin məsul
şəxsləri, hüquq-mühafizə orqanlarının, idarə, müəssisə və təşkilatların
rəhbərləri və ictimai fəallar iştirak etdilər.

Tədbirdən əvvəl Xocalı Rayon MKS-in təşkilatçılığı
hazırlanmış 31 Mart - Azərbaycanlıların soyqırımı, Xocalı soyqırımı
haqqında və erməni vəhşiliyindən bəhs edən kitablara baxış oldu.

Mədəniyyət Evində davam edən tədbirdə şəhidlərimizin
ruhu bir dəqiqəlik sükutla yad edildi. Tədbirdə çıxış edən Xocalı  Rayon İcra Hakimiyyəti başçısının müavini
Lamiyə Qarayeva ermənilərin mənfur xislətindən danışdı. Bildirdi ki,
ermənilərin xalqımıza qarşı törətdiyi 31 Mart soyqırımı faciəsinin
araşdırılması və həqiqətlərin dünyaya yayılması işi Ümummilli lider Heydər
Əliyevin təşəbbüsü ilə başlanılmışdır. 1998-ci il martın 26-da Heydər Əliyevin
imzaladığı və böyük tarixi əhəmiyyət daşıyan “Azərbaycanlıların soyqırımı
haqqında” Fərmanla 1918-ci il martın 31-i “Azərbaycanlıların soyqırımı günü”
elan edilmişdir. Bundan sonra həmin tarixin öyrənilməsi istiqamətində mühüm
işlər görülmüş, çoxlu əsərlər yazılmış və əcnəbi dillərə tərcümə olunmuşdur.
Son illər  bu sahədə aparılmış
araşdırmalar sayəsində çoxlu sayda yeni faktlar və sənədlər toplanılıb. Quba
şəhərində tapılan kütləvi məzarlıq bu faciənin qanlı epizodlarından biridir.

Mənfur xislətlərini zaman-zaman aşkar edən ermənilər
1992-ci ilin fevralında Xocalı şəhərinin əhalisinə misli görünməyən divan
tutdular. Tariximizə Xocalı soyqırımı kimi həkk olunmuş bu qanlı faciə minlərlə
azərbaycanlının məhv edilməsi, əsir alınması, şəhərin yerlə-yeksan edilməsi ilə
qurtardı. Vətən müharibəsində döyüş meydanından qaçan ermənilər dinc əhalinin
yaşadığı şəhərlərə raket zərbələri atmaqla faciələr törətdilər. 

 Sonra Xocalı rayon Başkənd kənd tam orta məktəbinin
Azərbaycan dili və ədəbiyyat müəllimi Sevda Məmmədova geniş məruzə ilə çıxış
edərək ermənilərin xalqımıza qarşı əsrlər boyu davam edən soyqırımı siyasətinin
mahiyyəti və tarixi kökləri barədə danışdı. Bildirdi ki, 1905-1906-cı illərdə
Rusiyada baş verən iğtişaşlardan fürsət kimi istifadə edən ermənilər əvvəlcə Bakıda,
sonra da İrəvanda, Naxçıvanda, Gəncədə, Qarabağda, Zəngəzurda, Qazaxda və
Tiflisdə dinc azərbaycanlılara qarşı qırğınlar törətmişlər. Erməni silahlı
dəstələri İrəvan - Naxçıvan - Zəngəzur-Qarabağ istiqamətində və Qazax-Gəncə
istiqamətində yerləşən azərbaycanlı yaşayış məskənlərinin əhalisini qırmaqla,
qovmaqla və həmin ərazilərdə erməniləri gələcək Ermənistan dövlətinin əsasını
qoymaq istədilər.

Sayları on mindən artıq olan erməni silahlı
birləşmələri əvvəlcə Bakıda, sonra İrəvan şəhərində və onun ətraf kəndlərində,
Üçkilsə, Şərur - Dərələyəz və Naxçıvan qəzalarında, Şuşa, Cavanşir, Cəbrayıl,
Qazax, Tiflis şəhərində kütləvi qırğınlar törətmiş, 200-dən artıq yaşayış
məntəqəsini viran qoymuşlar. 1917-ci il oktyabr çevrilişi və hakimiyyətə
kommunistlərin gəlməsi zamanı yaranmış vəziyyətdən istifadə edən erməni
millətçiləri və onların cəmləşdiyi “Daşnaksütun “partiyası Bakıda və digər
yerlərdə azərbaycanlılara qarşı mitinqlər keçirməyə başladılar. 1918-ci il mart
ayının 30-da erməni kilsəsi yanında toplaşan daşnak dəstəsi müsəlmanlara ilk
atəş açdı. 31 mart səhər tezdən bolşevik - daşnak dəstələri azərbaycanlılar
yaşayan “Kərpicxana”, “Məmmədli “və başqa məhəllələrə hücum etdilər. Həmin
məhəllələri havadan təyyarələr, dənizdən isə hərbi gəmilər bombalamağa başladılar.
Ermənilər rusları inandırmışdılar ki, guya İçərişəhərdə azərbaycanlılar rusları
qırıblar. Matroslar bunun yalan olduğunu biləndən sonra atəşi dayandırsalar da,
artıq gec idi,alova bürünmüş məhəllələrdə ölənlərin sayı - hesabı yox idi.
Erməni faşistləri heç kimə rəhm etmirdilər, qarşılarına çıxan hər kəsi türkdür
deyə dərhal qətlə yetirirdilər. Onlar evləri qarət edir, adamları yandırır,
hamilə qadınları işgəncələrlə qətlə yetirirdilər. Azərbaycanlılara məxsus
məktəbləri, kitabxanaları, mədəniyyət ocaqlarının hamısını yandırırdılar.

Daha sonra “Xocalı Rayon Mərkəzi Xəstəxanası”
publik hüquqi şəxsin direktoru, “Xocalı Soyqırımını Tanıtma” İctimai Birliyinin
Gəncə bölməsinin sədri Aqil Məmmədov çıxışında ictimai birliyin Xocalı
soyqırımının tanıdılması, erməni barbarlığının ifşa edilməsi istiqamətində
keçirdiyi tədbirlər barədə məlumat verdi. İnformasiya müharibəsində, təbliğat
işlərinin aparılmasının fəal olmağımızın vacibliyini vurğuladı. Qeyd etdi ki,
ermənilər öz saxta məlumatları, yalanları ilə bütün dünyanı aldatmağa çalışır.
Başımıza gətirilən müsibətlərin, soyqırımların unudulmasına yol
verməməliyik.  

Sonda "Qan yaddaşımız" adlı sənədli film
nümayiş etdirildi.